Dünya haritası incelendiğinde kıta kenarlarının bir yapbozun parçaları gibi birbirine kusursuz oturacak denli uyumlu olduğu görülür. Bu uyumluluk Atlas Okyanusu’nun Güney Amerika ve Afrika kıyıları için geçerli olduğu gibi, daha küçük ölçekte Ege’nin her iki yakası ve adaları için de geçerlidir. Bu kusursuz uyumun arkasında, coğrafya ve jeolojinin bilimsel sırrının yatıyor olma olasılığı, insanlığın yakın… Continue reading Wegener’in Yapbozu: Levha Tektoniği
İsmini 19. yüzyılda yaşamış ünlü fizikçi ve kimyacı Michael Faraday’dan alan, çalışma prensibi basit elektrostatik kurallara dayanan bu düzeneği günlük hayatta birçok yerde görebilmek mümkün. Binlerce voltluk elektrik akımlarını perdeleyebilen, fiziksel arka planı 200 yıl önceye giden bu kafesin günlük hayatta nerelerde kullanıldığını ve nasıl çalıştığını inceleyelim. Faraday kafesleri çevreledikleri hacmi, dışarıda meydana gelen elektriksel… Continue reading Faraday Kafesi Nedir? Ne İşe Yarar?
Michael Faraday’ın yaşamı, birtakım yetersizliklerin, sıkıntıların, azimle, kararlılıkla ve arzuyla alt edilebileceğinin kuşkuya yer bırakmayan bir ispatını yapar. Bu sebepten Faraday, yaşamın ekonomik ve sosyal yapısı gereği birtakım imkanlara erişme olanağı bulunmayan kimseler için büyük ve heyecan uyandıran bir örnektir. Bir bilim adamı için olmazsa olmaz olan ve bilimsel çalışmaların sabır ve heyecanla sürdürebilmesi için… Continue reading Michael Faraday ve Elektromanyetizmanın Doğuşu
Bilinenin aksine, bilim, doğruları değil yanlışları arar. Bilimde doğruları aramanın ‘yanlış’ olduğunu öğreneli çok fazla zaman olmuyor. Bu epistemolojik yaklaşımı 20. yüzyılın Viyanalı felsefecisi Karl Popper’a borçluyuz. Popper, Einstein’ın ‘Genel Görelilik’ kuramının 1919’daki Güneş tutulması sırasında Arthur Eddington tarafından doğrulanmış olmasından çok etkilenmişti. Onu asıl etkileyen şey; tutulma sırasında Güneş’in yakınlarından geçip gelen uzak yıldız… Continue reading Hataları Tüketmek
Sidarta Gautama, bugünkü Hindistan topraklarında, Şakya kabilesinin kralı Suddhodana’nın oğlu olarak dünyaya geldiğinde erişemeyeceği, ulaşamayacağı, isteyip de yapamayacağı çok az şey vardı. İhtişamlı saray törenlerinde asil bir ailenin prensi olarak boy gösteriyor, her isteğini yerine getirmekle yükümlü olan saray eşrafının hizmetleri ile dünyanın tüm dert ve kederinden izole şekilde keyifli yaşamını sürdürüyordu. 29 yaşına geldiğinde… Continue reading İnsan Varlığının Anlamı
Geçtiğimiz günlerde ‘Inside Bill’s Brain’ isminde harika bir belgesel izledim. Netflix’te 3 bölüm halinde yayınlanmış. Bill Gates’in hayatına dair küçük kesitler barındıran keyifli bir belgesel. Servetinin ciddi bir kısmını dünyadaki ekonomik adaletsizliği gidermeye ve önemli problemlere çözüm bulmaya harcayan ve inanılmaz derecede kitap okuyan bu adamı daha yakından tanımak; beni kitapların değerini farklı bir bakışla… Continue reading Dünyanın En Zenginleri Neden Çılgınca Kitap Okuyor?
Kitap okumak benim için bir iştir. Para kazanmak için yaptığım işe benzer bir iş. Programımı yapar, zaman ayırır, konsantre olur ve bu işi yapmaya başlarım. Kitap okumak asla bir "boş zaman faaliyeti" değildir. Bazen programlar yapılır "akşama buluşalım, uygun musun?" diye sorulur. "Hayır" derim "akşama işim var." Ne işin var sorusunun cevabının kitap okumak olması… Continue reading Doğru Kitabı Okumak
29 Ekim 2019'da Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin düzenlediği Cumhuriyet Bayramı konserine katıldık. Her milli bayramda olduğu gibi coşku ve neşeyle geçen bayram gününü bu sefer güzel bir konser ile taçlandıralım istedik. Etnik motiflerle birlikte Cumhuriyet aydınlanmasının çağdaş izlerini barındıran ve her gittiğimde büyülenerek izlediğim Ankara’nın opera binasının görkemli salonunda yerimizi aldığımızda, izleyeceğimiz etkinliğin, içimizdeki… Continue reading Kurtuluş’u Anlamak
İnsan beyninin içerdiği katmanlar, evrimsel gelişimi özetleyen bir niteliğe sahiptir. Nörobilimci Paul D. MacLean’in “Triune brain” modeline göre beynin bedenle birleştiği noktada, beyin sapında R-kompleks (Reptilian kompleks – sürüngen beyin) adı verilen bir bölüm bulunur. Beynin bu bölümü evrimin ilkel aşamalarındaki gelişimin eseri olduğundan dolayı kuşlarda, sürüngenlerde ve memelilerde ortak olarak bulunur. Evrim süreci içerisinde… Continue reading Şiddet Eğiliminin Nörobiyolojik Kökeni: R-Kompleks
6 Nisan 1994 gecesi başkent Kigali üzerinde açık ve berrak bir hava vardı. Bölgesel barış gücü askerlerini taşıyan Belçika’ya ait uçak, iniş için Kigali Havalimanı’na doğru alçalışa geçmeye hazırlanıyordu. Ruanda yerel saati 20:20’yi gösterirken Tanzanya’dan gelen Falcon 50 tipi başkanlık uçağı Kigali üzerinde görüldü. Başkanlık uçağının görülmesiyle birlikte öncelik sırası hemen değiştirildi. Belçika uçağı iniş… Continue reading Ruanda Soykırımı ve Emperyalizmin Görünmeyen Eli
Oveka.net 